Top Navigation
  • Home
  • About Us
    • इतिहास
    • पृष्ठभूमि
    • विज्ञापन
  • Our Team
Main Navigation
  • गृहपृष्ठ
  • प्रमुख समाचार
  • कर्मभूमि बेलायत
  • मातृभूमि नेपाल
  • फोटो ग्यालरी
  • साहित्य
  • गोर्खा
  • मनोरञ्जन
  • अन्तर्वार्ता
  • अन्य
    • खेलकुद
    • व्यक्तित्व
    • विश्व
    • ग्यालरी
    • मोडल
    • विचार/व्लग
  • Home
  • About Us
    • इतिहास
    • पृष्ठभूमि
    • विज्ञापन
  • Our Team
Sat 2, August, 2025 शनिबार, साउन १७, २०८२
Gurkha Media
AABBCC AABBCC
  • गृहपृष्ठ
  • प्रमुख समाचार
  • कर्मभूमि बेलायत
  • मातृभूमि नेपाल
  • फोटो ग्यालरी
  • साहित्य
  • गोर्खा
  • मनोरञ्जन
  • अन्तर्वार्ता
  • अन्य
    • खेलकुद
    • व्यक्तित्व
    • विश्व
    • ग्यालरी
    • मोडल
    • विचार/व्लग
Search Here
EG pharmecy EG pharmecy
Peepal NEws Peepal NEws
HA Bannr HA Bannr
UGSS123 UGSS123
Paper work Paper work
Gurkha
Rajshanti thanks
Mithai bhandar
साहित्य
  • Home
  • साहित्य
  • सानो साइलो 
सानो साइलो 
जानु कम्बाङ लिम्बु
जानु कम्बाङ लिम्बु सोमबार, कात्तिक २१, २०७९

मान्छेको आयु अथवा सुन्दरता उसको रहनसहन र लवाइखुवाइमा निर्धारित हुने गर्दोरहेछ | सुखमा हुर्के बढेका मान्छेमा बुढ्यौलीपन ढिलो आउने गरेको देखिन्छ, मेरो भन्नुको तात्पर्य गरिब तथा पिछडिएको मुलुकतिर धेरै दु:ख र संघर्ष गर्नुपर्ने भएकोले चाँडै बुढ्यौलीपन आएको मैले महसुस गरेकी छु | तर विकासोन्मुख देशहरूमा भने विलासिताका अनेकौं साधन उपभोग गरेर आफ्ना आयु घटाइरहेका हुन्छन् अचेल |

यतिखेर म काममा छु, ब्रेक टाइमको समय सदुपयोग गर्न मोबाइल हातमा लिएर खेलाइरहेकी छु, अर्को एकजना बुढो-बुढो जस्तो देखिने केटा ठ्याक्कै मेरो अघिल्तिर बसेर मस्त चुरोट पिइरहेका छन् | मानौं ऊ चुरोट तान्नकै लागि यो धर्तीमा अवतरण भएको हो | ऊ चुरोटलाई यस्तरी माया गरेर तान्छ कि हेर्नेलाई समेत मोहित तुल्याउँछ | हेर्दा लाग्छ, उसले तानिरहेको त्यो चुरोट कहिल्यै नसकियोस् | अझ भनौं उसले चुरोट तानेर आकाशतर्फ हेर्दै धुवाँ फाल्ने कला गर्भमै सिकेको हो | 

उसको नाकको पोरोबाट धुवाँ होइन एउटा पहराबाट थुप्रै छिछिमिराहरू निस्केर उड्दै छन् | म छक्क पर्दै हेर्छु कसरी जानेको होला यो केटाले धुवाँ निलेर छिछिमिरो बनाउन ? आफ्नो अघि टेबलमा लडिरहेका स्याउ र सुन्तलाहरूले उसलाई पर्खेर बसिरहेका छन् | तर उसलाई ती फलहरू खाने मनै छैन बरु त्यो तानिरहेको चुरोट सक्नासाथ अर्को सल्काउन भ्याउँछ तर ती स्वास्थ्यवर्दक फलहरू खान पट्ट्कै भ्याउँदैन |  

कति सिध्यायो होला उसले उहिलेदेखि अहिलेसम्म तानेर चुरोटका खिल्लीहरू ? उसले चुरोटमा फालेको पैसा जम्मा गर्दा कति हुन्थ्यो होला ? ब्यर्थै म सोचिरहन्छु । आफ्नो अघि जे देखिन्छ त्यै चिजको नालीबेली छिचोल्ने गरी सोचिरहने मेरो यो आदत कहिल्यै गएन | सोच्ने वस्तु केही नपाएझैं आफैसँग रिस उठ्छ मलाई | 

Sanvi jeeler
Maoustail service

तर आफ्नो अघि सुनको डल्ला र एक बन्डल चुरोट राखेर कुन रोज्छस् भन्दा चुरोट नै रोज्लाजस्तो त्यो केटाको चुरोट तान्ने चटक नहेरी बस्नै सकिरहेकी छुइनँ | चुरोटप्रतिको मोह कति उमेरदेखि  बस्यो भनि सोध्न नपाएको छटपटीले मन उधिनीरहेछ तर सोध्ने हिम्मत छैन किनकि ऊ र म सँगै काम गर्ने स्टाफ हौं, हाम्रो पहिलो भेटको दिन मैले ताइलो (दाइ) भन्दा उसले रिसाएर "नेंह किदो सोई आ ?" (तँ कति वर्ष हो ?) भनि उल्टै प्रश्न गरेपछि मैले पनि हाँस्दै आफ्नो उमेर भनेथें | 

त्यसपछि एकपल्ट शिरदेखि पाउसम्म मलाई हेरेर "नंह छत् लिन साइगो नेंह आ चिम्चिआ" म, तँ भन्दा सात वर्ष सानो रहेछु बुझिस् ? भनेर झर्किएको थियो | त्यसबेला उसको त्यो विरोधलाई समर्थन गर्दै नबुझ्ने गरी मेरो आफ्नै भाषामा पटमुर्ख भनेथें | मुर्ख यसमानेमा कि ! उसको र मेरो 
पहिलोपल्ट परिचय हुँदैथ्यो, म नेपाली थिएँ र मेरो संस्कारमा बिना साइनो बोल्ने चलन छैन । त्यसैले मलाई नराम्रो लागेन । बरु मेरो नेपालीपन र संस्कारलाई सम्मान गरेकोमा गौरव महसुस गरें | 

तर पनि त्यस दिनको घटनाले मान्छेको लुक्स हेरेर उसको उमेर ननाप्नु रहेछ भन्ने कुरो भने सिकायो | मैले उसको त्यो भनाइलाई शिक्षाको रुपमा नलिएको भए म पनि विकल्प खोजेर तमोरझैं उर्लिन्थें होला, लिम्बुको छोरी मुकुम्लुङ्गमाले थुक्मा गर्थ्यो (देउता उत्रिन्थ्यो) होला, युमा थेबाको चोत्लुङ्ग ढल्नेगरी हुचिलझैं कुर्लेर त्यसको सातो खाइदिन्थे होला ? धन्न मुर्खसामू मुर्ख बन्नु झन् मूर्खता हो भन्ने ज्ञान सानैमा आमाले सिकायो र मात्र जोगियो त्यो "ताइलोक यान" (चाइनाको मान्छे) यो पनि सुटुक्क भनेको पो ! उसले सुन्नेगरी तँ ताइलोक यान भन्यो भने सानो रिसाउँदैन । उसलाई खुब "हङकङ यान" (हङकङ) को मान्छे भन्नु रे |
 
उनीहरूको देशप्रतिको यस्तो व्यवहार देख्दा अचम्म पनि लाग्छ र माओत्सेतुङको सिद्धान्तप्रति दया जागेर आउँछ | अनि त्यस्तो डरलाग्दो आन्दोलनको इतिहास पल्टाएर अध्ययन गर्न मन लाग्छ, किनकि म राजनीतिप्रति त्यति चासो नलिने भएर होला अझैसम्म बुझेकी छुइनँ । चाइनीजहरूको
आफ्नो देश र राष्ट्रप्रति बफादार बन्न नचाहनुको कारण ! के माओ सिद्धान्त अहिलेका पुस्ताका लागि गलत छ त ? 

म त आफ्नो देशको नाम गौरवसाथ छाती फुलाएर नेपालको हुँ भन्छु तर चाइनीजहरू ताइलोक (ठूलो चाइना) को भन्दा सारै रिसाउँछन्
| तर उनीहरूले जति इन्कार गरे पनि उनीहरूको अनुहार र बोलिको लवजले उनीहरू ठूलो चाइनाको हो भन्ने बताइहरेको हुन्छ | 
 
खासै पत्यार नलाग्ने अथवा उसले उमेर ढाँटेझैं लाग्ने उसको त्यसदिनको कुरोको प्रतिकार गर्ने क्षमता म मा पनि नभएको कहाँ हो र ? तर मैले त्यति सरी भन्दैमा मेरो संसरकै अग्लो सगरमाथा होचो हुँदैन भन्ठानेर नबुझे पनि बुझेंझैं गरी सरी भनेर सम्झौताको हात अघि बढाएकी थिएँ | त्यसपछि हामी काम गर्ने थुङ्ग्सी (सँगै काम स्टाफ) भएका छौं | यतिखेर उसले अघिल्लो खिल्ली चुरोट सकेर अर्को मुखमा च्यापिसकेको छ |

केही दिनअघि कम्पनीले हामीलाई एकै ठाउँ राखेर सुरक्क्षा (सेफ्टी)को तालिम दिलायो उहीं दिन हामी सबैले आ-आफ्नो नाम र जन्म मिति लेख्नुपर्थ्यो, त्यहाँ पत्ता लाग्यो ऊ साँच्चै नै सात वर्षले सानो रहेछ म भन्दा | त्यसदिन देखिएको उसको इमान्दारितालाई सम्मान गर्दै म उसलाई त्यसदिनदेखि साइलो (सानोभाइ) भनि सबोधन गर्छु ऊ पनि मलाई आचे (दिदी) भन्छ | 

ऊ धुवाँमा उडिरहेको आफ्नै मृत्युको छायाँ समेतलाई अनदेखा गर्दै चुरोटको धुवाँभित्र हरपल डुबिरहन्छ | उसलाई हेरेर म अनुमान लगाउँछु पक्कै यो साइलोले भविष्य भुलेर वर्तमानमा भरपुर जिउन जानेकै हो | 
 
नत्र छेउमै लडिरहेको त्यो मार्बोरो चुरोटको बट्टाभरि देखाइएका डरलाग्दा तस्बिरहरूमा ध्यान कहिल्यै जाँदैन त ? जहाँ क्यान्सरले बिरूप भएका डरलाग्दा फोक्सो, घाँटी र पर्लक्क पल्टिएको जिब्रोसँगै "धुम्रपान स्वास्थ्यका लागि हानिकारक छ" भनि लेखिएको छ  | उसले मिल्काएको दूषित धुवाँ चिसो बतासले म तिर हुत्याएपछि म मृत्युको भयले लखेटिरहेको मान्छे सावधानी अपनाउँदै उसले चाल नपाउने गरी अलिक टाढा सर्छु | उसलाई देखेर म एउटा विगत सम्झन्छु, एकपल्ट म नेपाल गएको अवसरमा स्वास्थ्य परीक्षण गरेकी थिएँ | त्यसबेला डक्टरले मलाई तपाईं चुरोट खानुहुन्छ ? भनेर सोधेको थियो | 

उत्तरमा मैले पिउँदिन भनेँ तर यहाँको रिजल्ट पेपरमा त चुरोट पिएको देखिन्छ | म अचानक उहाँको त्यस भनाइले तर्सेकी थिएँ अनि मैले भने, 'म जहाँ काम गर्छु त्यहाँका जम्मै स्टाफहरू चुरोट पिउँछ्न् |' अहो ! यहाँलाई त्यसैको असर परेको हो चुरोट पिउनेहरूको वरीपरी रहनु धेरै हानीकारक छ । 'चुरोट तान्ने मान्छेमा भन्दा चुरोट नतान्ने मान्छेले धेरै धुवाँ तान्छन् । त्यसैले चुरोट तान्नेको नजिक नरहनुस्' उहाँको भनाइलाई हुन्छ भनेर समर्थन गरेथें तर जागिरको कारण अझसम्म चुरोट तान्ने मान्छेहरूबाट टाढा भाग्न सकेकी छुइनँ | 

अब हाम्रो ब्रेक टाइम सकिएको छ । हेर्दा ५०,५२ जस्तो देखिने मेरो ४२ वर्षे ताइलोक यान उर्फ हङकङ यान सानो साइलो उठेर काममा लाग्यो |
म उसको भाषामा नेफई (नेपाली) दिदी के ऊ धेरै चुरोट तानेरै चाँडो बुढो देखिएको हो त ? भनि सोचेर टोलाइरहेँ |
 


प्रकाशित मिति: सोमबार, कात्तिक २१, २०७९  ११:४२
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
Maoustail service Maoustail service
Sunlit Sunlit
थप साहित्य
निष्ठुरी दैव [कविता]
निष्ठुरी दैव [कविता] आइतबार, साउन ११, २०८२
एक जमानामा हामी पनि थियौं [कविता]
एक जमानामा हामी पनि थियौं [कविता] शनिबार, साउन १०, २०८२
कैलाश  मानसरोवरको  यात्रा  समेटिएको पुस्तक ‘कैलाश कोरा’ प्रकाशित
कैलाश  मानसरोवरको  यात्रा  समेटिएको पुस्तक ‘कैलाश कोरा’ प्रकाशित मंगलबार, साउन ६, २०८२
उमेश अकिञ्चनले ल्याए ‘सायद किनाराहरू’
उमेश अकिञ्चनले ल्याए ‘सायद किनाराहरू’ शनिबार, साउन ३, २०८२
देशको माया [गीत]
देशको माया [गीत] आइतबार, असार २९, २०८२
म जोर्डन आउँदिनँ [कविता] 
म जोर्डन आउँदिनँ [कविता]  आइतबार, असार २२, २०८२
Condolnec Condolnec
लोकप्रीय
  • Week
  • Month
नेपालको गण्डकी प्रदेशका पूर्वप्रमुख पृथ्वीमान गुरुङको निधन
नेपालको गण्डकी प्रदेशका पूर्वप्रमुख पृथ्वीमान गुरुङको निधन
निष्ठुरी दैव [कविता]
निष्ठुरी दैव [कविता]
एनआरएनए टर्कीको अध्यक्षमा विनोद पौडेल चयन
एनआरएनए टर्कीको अध्यक्षमा विनोद पौडेल चयन
पञ्चासे समाज यूकेको वार्षिक भेला भव्य रूपमा सम्पन्न
पञ्चासे समाज यूकेको वार्षिक भेला भव्य रूपमा सम्पन्न
प्हच्कूईरों क्होन्मे यूके भाइखलकको १७औं वार्षिक भेटघाट कार्यक्रम सम्पन्न, नयाँ कार्यसमिति चयन
प्हच्कूईरों क्होन्मे यूके भाइखलकको १७औं वार्षिक भेटघाट कार्यक्रम सम्पन्न, नयाँ कार्यसमिति चयन
व्यवसायी बलबहादुर थापाको नयाँ पब ‘रोयल ओक’ सञ्चालनमा
व्यवसायी बलबहादुर थापाको नयाँ पब ‘रोयल ओक’ सञ्चालनमा
नेपाली भिलेज यूकेको सेयर खुला
नेपाली भिलेज यूकेको सेयर खुला
लन्डनमा गोर्खा भूतपूर्व सैनिकको प्रदर्शन, बेलायती सांसदहरूको ऐक्यबद्धता
लन्डनमा गोर्खा भूतपूर्व सैनिकको प्रदर्शन, बेलायती सांसदहरूको ऐक्यबद्धता
चार भन्ज्याङ तमु समाज यूकेको अध्यक्षमा दुर्गा गुरुङ चयन
चार भन्ज्याङ तमु समाज यूकेको अध्यक्षमा दुर्गा गुरुङ चयन
ब्रिगेड अफ गोर्खाज् भेला र नेपाल कप २०२५ सम्पन्न [तस्बिरहरु]
ब्रिगेड अफ गोर्खाज् भेला र नेपाल कप २०२५ सम्पन्न [तस्बिरहरु]
EVerest Link EVerest Link
यो पनि
युनिकोडमा परिवर्तन गर्नुहोस्
युनिकोडमा परिवर्तन गर्नुहोस्
आजको विनिमयदर
आजको विनिमयदर
सुन-चाँदि
सुन-चाँदि
सेयर बजार
सेयर बजार
Contact Us

Gurkha Media Limited

13 Frost Drive, Wellesley, Aldershot GU11 4DE

Email

[email protected]

Contact No

00447886104368
Team

मिलन तमु

प्रबन्ध निर्देशक

हुमबहादुर गुरुङ

सम्पादक

प्रकाश गुरुङ

सहसम्पादक
Follow us on Twitter
Like us on Facebook
Gurkha Media
© 2025 Gurkha Media. All Rights Reserved. Site by: SoftNEP

SoftNEP News Alert

अख्तियार स्वतन्त्र निकाय भएकाले वाइडबडि छानबिनमा अहिलेसम्‍म कुनै किसिमको राजनीतिक दबाब आएको छैन।स्वतन्त्र ढंगले काम गरिरहेका छौ।
सदस्यता लिनुहोस्